TIPS DUURZAME TUIN
Een duurzame tuin moeilijk? Helemaal niet! Met deze tips moet het zeker lukken.
1 Inkopper; tegel eruit, plant erin.
2 De juiste bestrating kiezen
3 Regenwater opvangen
4 Groen dak
5 Wadi
6 Hergebruik
7 Dieren aantrekken
8 Het begint met insecten
9 Welke planten?
10 Inheemse planten
11 Plant een boom en heesters
12 Zorg voor schuilplaats
Foto Links super mooi voorbeeld duurzame tuin
13 Vogels voeren? Doen.
14 Schutting of een haag?
15 Ga niet opruimen, Wees lui!
16 “Zomerklaar” maken
17 Mulchen
18 Composthoop
19 Koop geen potgrond
20 Begin een moestuin
21 Je eigen pluktuin, bron van nectar
22 Tuinier gifvrij
23 Maai minder en helemaal niet in mei
24 Energie besparen
25 Verlichting
DUURZAME TUIN
1 Inkopper; tegel eruit, plant erin.
Natuurlijk is verharding nodig, maar probeer zo min mogelijk. Idealiter bestaat een (stad)tuin twee derde uit beplanting en maximaal een derde bestrating. En het is echt waar, tegels leveren meer werk dan beplanting. Wees er niet bang voor.
2 De juiste bestrating kiezen
Ik vind zelf grind een fantastische vorm van bestrating. Het staat mooi zacht en regenwater spoelt gemakkelijk de bodem in. Als je toch tegels wilt, leg deze dan als stapstenen in het grind of gras. Maar er is tegenwoordig ook steeds meer keuze in waterdoorlatende tegels.
3 Regenwater opvangen
Nu we het toch over regenwater hebben, bespaar flink op watergebruik en plaats een regenton. Een eenvoudige en goedkope manier die je eigenlijk per direct kunt uitvoeren.
4 Groen dak
Reguleer regenwater en gebruik het dak als ‘spons’. Op bijna alle daken is het mogelijk een groen dak te creëren. Niet alleen gaat zo’n dak 2 tot 3 keer zo lang mee als een standaard dak, de planten op het dak zetten CO2 om in zuurstof. De plantenlaag kan bestaan uit sedum, maar ook met kruiden en bloemen. Hoe gaaf is dat!
5 Wadi
Een wadi is een wat ingrijpendere manier om regenwater op een natuurlijke manier te laten wegvloeien. Maar wordt gelukkig steeds meer toegepast. Een wadi is een lager liggende natuurlijke greppel in je tuin. Bij hevige regenval zal het water daarin samenkomen om nadien langzaam de grond in te trekken.
6 Hergebruik
Oude tegels zijn prima her te gebruiken. Maak een verhoogde border van oude tegels door deze te stapelen. En laat dan hier en daar wat ruimte ertussen over voor kleine plantjes en dieren.
7 Dieren aantrekken
Daar doen we het natuurlijk voor! Welke dieren dan? Nou van alles. Ons hele ecosysteem wordt blij van een duurzame tuin. Natuurlijk ten eerste insecten als bijen en vlinders, maar denk ook aan lieveheersbeestjes, vliegen of solitaire wespen die voeden zich met bladluizen en andere plaaginsecten. En grotere dieren als vogels, egels, eekhoorns, vleermuizen, etc.
8 Het begint met insecten
Voor alle dieren in de tuin is het belangrijk dat er insecten aanwezig zijn. Dieren zijn waar hun voedsel is en bij veel dieren in onze tuin zijn dat insecten. Vogels zijn soms volledig afhankelijk van insecten voor het voeren van hun jongen. Voor koolmeesjes is de aanwezigheid van rupsen bijvoorbeeld erg belangrijk in het voorjaar. Vleermuizen vangen insecten in de schemering uit de lucht. Ze vangen niet alleen muggen, maar ook lieveheersbeestjes, andere torren en nachtvlinders. Egels eten de insecten op de grond, zoals slakken, wormen en pissebedden. Kortom: zonder insecten geen dieren in de tuin.
9 Welke planten?
Uiteraard zijn bloemen de hoofdmoot, maar ook klimplanten, bomen en heesters leveren een belangrijke bijdrage. Zorg voor een uitgekiend beplantingsplan die hele jaar rond voedsel geeft. Ik ga in dit overzicht niet exact in op welke planten met een hele lijst, zie https://tuinontwerpgeels.nl/tips/vlinders-en-bijen-in-de-tuin/
10 Inheemse planten
Iedereen snapt wel dat inheemse planten het beste zijn, maar veel mensen vinden het lastig om toe te passen. Snap ik, heb ik zelfs. Het ligt er ook aan waar je woont. In Zandvoort in de duinen is het heel anders dan op de Veluwe of in Limburg. Toch is er een flinke lijst met inheemse planten overal wel aanslaan, maar er zijn ook wel specifieke planten. Daarom adviseer ik om naar de lokale kweker te gaan voor advies. Al bestaat slechts 10 to 25% uit inheems, ieder beetje helpt. (PS: goede voornemen is om hier binnenkort artikel over te schrijven..)
11 Plant een boom
Bomen en heesters vormen de ruggengraat van een tuinontwerp en bieden schuil-, broed- en eetplaats. Ik merk dat veel mensen bang zijn om een boom te plaatsen. Waarom? Ook voor kleine tuinen zijn er genoeg bomen om uit te kiezen en veel zijn prima te snoeien. Een boom heeft zoveel te bieden. Natuurlijk als zuurstofvoorziener van onze aarde, maar ook voor ons persoonlijk in de tuin. Het biedt beschutting, verkoeling en gewoon een fijn gevoel om onder te zitten. Ga op een warme dag eens onder een parasol en dan onder een boom zitten…nou…ik weet wel wat ik kies…
12 Zorg voor schuilplaats
Naast voedsel zijn een goede schuil en broedplaats net zo belangrijk. Wilde bijen sterven voor de winter, hun nakomelingen overwinteren op diverse manieren, in holle stengels, muren, spleten, een tunneltje in de grond, vermolmd hout of insectenhotel. Voor vogels heeft bijvoorbeeld klimop veel te bieden. Niet alleen als schuilplaats is de plant geweldig, maar ook als voedselbron. Omdat de bessen van de klimop pas eind februari rijp zijn, is deze plant voor bes-etende vogels heel waardevol.
13 Vogels voeren? Doen.
Er is in de winter gewoon niet genoeg voedsel meer te vinden omdat wij alles volbouwen. Ze kunnen ieder extraatje gebruiken: zadenmengsel, fruit en als extra energiebron vetbollen en pinda’s.
14 Schutting of een haag?
In kleine tuinen is een schutting prima, maar heb je meer ruimte, ga dan voor een haag. Een haag is een schuil- en broedplaats plus voorziet in voedsel. Optelsom dus. Maar bij een schutting kun je ook wat doen, Zorg dat er hier en daar een gat in de schutting zit zodat egels er onder of doorheen kunnen kruipen. Als je een oude stoeptegel schuin tegen de schutting zet en er wat oude bladeren in legt heb je misschien geluk dat er een egel zijn of haar nestje maakt.
15 Ga niet opruimen, Wees lui!
Laat de tuin gewoon lekker zijn gang gaan! Ga vooral de tuin niet “winterklaar” maken. Dat is echt achterhaalt uit de jaren zestig. Niet doen. Afgestorven blad in de border laten liggen en gooi eventueel bij elkaar geveegd blad van de tegels in de border. Laat ook takken en boomstronken liggen. Doordat alle groenresten terug in de kringloop ingaan, hebben de planten geen extra bemesting nodig. Je spaart geld uit en je krijgt er gezonde en stevige planten voor terug. In deze natuurlijke omgeving voelen allerlei dieren zich thuis, voor je het weet hoor je een egeltje scharrelen.
16 “Zomerklaar” maken
Ok, in de lente is het toch tijd om iets te doen. Bij bijvoorbeeld siergrassen is het de tijd om het oude loof te snoeien en hagen kunnen in vorm gesnoeid worden. Al het groenafval mag op de composthoop. Tijdens het ruimen is het belangrijk om de bodem zo weinig mogelijk te verstoren. Spit of schoffel niet, wied bij voorkeur ongewenste planten met de hand. De bodem bestaat uit een oneindig ingewikkeld, perfect op elkaar ingespeeld systeem, en dat verpest je door er steeds met geweld doorheen te walsen. Bovendien groeit er juist sneller onkruid in omgespitte grond en komt er veel CO2 bij vrij.
17 Mulchen
Mulch is een verzamelnaam voor verschillende organische bodembedekkers zoals tuinafval, compost, houtsnippers of grasmaaisel. Mulchen is het bedekken van de bodem met organisch materiaal, dat wordt opgenomen en verwerkt. Waarom? Het grootste voordeel is dat onkruid geen kans krijgt. Daarnaast verbetert mulchen de bodemstructuur doordat het bodemleven aan de slag gaat met de mulchlaag. Voeding, lucht en vocht dringen beter in de bodem. Een mulchlaag beschermt de bodem tegen kou en warmte en voorkomt uitdroging. Bij flinke regenbuiten slaat de grond niet dicht en vorst dringt minder door in de grond. De mulchlaag moet hiervoor wel een aantal centimeters dik zijn voor het juiste effect.
.
18 Composthoop
Een rijke en duurzame bodem creëer je met compost. Die kun je kopen, maar ook zelf maken met keuken- en snoeiafval. Er zijn veel manieren om compost te maken: denk aan een bladkorf, compostvat, composthoop, bokashi-emmer, wormenhotel. De bakken en emmers zijn geschikt voor kleine balkons, keuze genoeg. Ik heb een website gevonden waar het super beschreven staat: https://www.eigenwijsblij.nl/huis-tuin/zelf-compost-maken-tien-verschillende-manier-om-te-composteren
19 Koop geen potgrond
Veel mensen weten het niet, maar in de meeste potgrond en tuinaarde zit namelijk turf dat wordt gewonnen in unieke natuurgebieden. Bij de winning komt veel CO2 vrij en de biodiversiteit in deze gebieden wordt verwoest. Toch kopen? Koop potgrond met een biologisch of RHP keurmerk of koop kokosvezel.
20 Begin een moestuin
Met het kweken van je eigen groente ben je duurzaam bezig. De groenten hoeven geen kilometers af te leggen en dat scheelt een hoop vervuilende stoffen en uitstoot. Het bespaart geld en je weet wat je eet. Je krijgt geen onnodige stoffen of chemische bestrijdingsmiddelen binnen. Een grote lap grond is echt niet nodig. Zet gewoon hier en daar groente en kruiden tussen de planten. Zelfs op balkon met een paar potten waar je sla, tomaatjes en komkommers in kweekt maak je al een verschil.
21 Je eigen pluktuin, bron van nectar
Een kleurrijke bloemenzee, helemaal voor jou, waar je eindeloos uit kunt plukken. Hoe gaaf is dat! En helemaal niet moeilijk hoor, het kan zelfs in potten en bakken op balkon. Er zijn ontzettend veel mogelijkheden van bloemen die je kunt zaaien, maar gelukkig zijn er voor beginners ook gewoon kant en klare zaden mixen te koop.
22 Tuinier gifvrij
Tegen verschillende plagen in de tuin zijn chemische bestrijdingsmiddelen te koop. Dat een middel is toegelaten betekent nog niet dat het milieuvriendelijk is. Deze middelen zijn schadelijk voor het grondwater, de bodem en dieren. Het kan echt anders, er zijn super veel natuurlijke manieren om plagen te bestrijden. Lieveheersbeestje eten bladluizen, maar ook lavendel en Afrikaantjes jagen luizen weg. Tegen slakken kun je aaltjes gebruiken of nog beter lok egels, die ruimen gratis en voor niets slakken op. Ook zelf gemaakte brouwsels zijn makkelijk te maken en zeer effectief. Bijvoorbeeld knoflookspray. De geur ervan is vaak al genoeg om luizen en slakken te weren. Je maakt de spray eenvoudig zelf door een knoflookbol met kokend water te overgieten.
23 Maai minder en helemaal niet in mei
Vooral in mei is die hulp hard nodig, dan komen de bijen uit hun winterslaap en is er in de natuur nog weinig nectar voorhanden. Wilde bloemen in het gazon zijn een enorme bron van voedsel. Maai daarnaast überhaupt minder en sommige stukken van het gazon helemaal niet. Bijvoorbeeld de buitenste de randen, creëer daar je eigen bloemenweide.
24 Energie besparen
Laat apparaten niet onnodig aan staan. Een vijver met een pomp? Fonteintje of waterval in de vijver? Zet die uit op tijden dat er toch niemand naar kijkt, zoals ’s nachts. Gebruik hiervoor een tijdschakelaar. Bedenk ook dat een terrasverwarmer een gigantische energievreter is. Doe liever een dikke trui aan of kruip samen weg onder een dekentje. Elektrische grasmaaier voor een klein gazon? Dat kan ook met de hand. Een beetje lichaamsbeweging kan toch geen kwaad. Maar planten kunnen ook helpen door bijvoorbeeld een heg te plaatsen tegen de buitenmuur waar de wind vaak opstaat. Omdat de muur minder snel afkoelt bespaar je stookkosten. Een druivenstruik is uitermate geschikt om tegen de warmste muur te planten, want het blad zorgt ervoor dat het in huis koeler blijft, omdat de warmte niet tot de muur komt.
25 Verlichting
Als eerste, plaats tijdsschakelaar. Gaat de tuinverlichting op netstroom? Gebruik dan alleen ledlampen en installeer een bewegingsmelder. Dan gaat de verlichting alleen aan wanneer het nodig is. Nog duurzamer? Dat is Solar verlichting, een verlichtingssysteem op zonne-energie.
